ڕاپۆرتێک سەبارەت بە مافی چارەی خۆنووسین لە په‌یماننامه‌ی نەتەوە یەکگرتووەکان

 پێشەکی
مافی چارەی خۆنووسین بنەمایەکی بنەڕەتی یاسای نێودەوڵەتییە و بەهایەکی سەرەکییە کە لە په‌یماننامه‌ی نەتەوە یەکگرتووەکاندا هاتووە. ئەم ڕاپۆرتە تێڕوانینێکی گشتی سادەتر دەخاتە ڕوو کە چۆن مادەکانی ١(٢) و ٥٥ی په‌یماننامه‌‌ی نەتەوە یەکگرتووەکان پشتگیری لەم بنەمایە دەکەن و مەرجەکانی پێویست بۆ بەدیهێنانی دادەنێن.

مادەی 1(2): پاڵپشتی بۆ  مافی چاره‌ی خۆنووسین و مافی یەکسان بوون
لە مادەی 1(2)ی په‌یماننامه‌ی نەتەوە یەکگرتووەکاندا هاتووە کە یەکێک لە ئامانجەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان بریتییە لە:

ده‌قی په‌یماننامه‌که‌ به‌و شێوه‌یه‌یی خواره‌وه‌یه‌. 

"بۆ پەرەپێدانی پەیوەندی دۆستانە لەنێوان گەلان لەسەر بنەمای ڕێزگرتن لە پرەنسیپی مافی یەکسان و چارەنووسی گەلان و گرتنەبەری ڕێوشوێنی دیکەی گونجاو بۆ پتەوکردنی ئاشتیی گشتگیر".

به کورتی
نەتەوە یەکگرتووەکان پابەندە بە بەرەوپێشبردنی مافی یەکسانی هەموو گەلان و دڵنیابوون لەوەی کە هەموو دانیشتووانێک مافی ئەوەیان هەیە داهاتووی سیاسی خۆیان هەڵبژێرن، جا ئەوە سەربەخۆیی، ئۆتۆنۆمی، یان فۆرمێکی تری حوکمڕانی تێدابێت. ئەم پرەنسیپە بۆ گەیشتن بە ئاشتی و هاوکاری نێودەوڵەتی زۆر گرنگە.

مادەی ٥٥: دروستکردنی هەلومەرج بۆ مافی چارەی خۆنووسین
مادەی ٥٥ جەخت لەسەر گرنگی پێشخستنی بارودۆخی جیهانی دەکاتەوە کە مرۆڤ بتوانێت بە تەواوی مافەکانی خۆی بەکاربهێنێت:

"نەتەوە یەکگرتووەکان دەبێت پێشبخات...
ئاستی بەرزی ژیان، دامەزراندنێکی تەواو، و بارودۆخی پێشکەوتن و گەشەسەندنی ئابووری و کۆمەڵایەتی...

و ڕێزگرتنی گشتگیر بۆ مافەکانی مرۆڤ و ئازادییە بنەڕەتییەکان، و ڕەچاوکردنی..."

به کورتی
بۆ ئەوەی مافی چارەی خۆنووسین مانادار بێت، مرۆڤەکان دەبێ لە هەلومەرجێکدا بژین کە پاڵپشتی لە توانای خۆیان بکەن بۆ هەڵبژاردن،  بۆ نموون‌‌، ئازادی   ,  له بواره‌ جۆراو جۆره‌کاندا

گەشەسەندنی کۆمەڵایەتی و ئابووری

ڕێزگرتن لە مافەکانی مرۆڤ

نەتەوە یەکگرتووەکان ئەرکی دروستکردن و پاراستنی ئەم هەلومەرجانەی لە سەرانسەری جیهاندا پێسپێردراوە.

سه‌ر ئه‌نجام 
 مادەکانی 1(2) و 55ی په‌یماننامه‌ی نەتەوە یەکگرتووەکان دووپاتی دەکەنەوە کە مافی چارەی خۆنووسین، هەم مافێکە و هەم پرۆسەیەکە.
نەتەوە یەکگرتووەکان،  پەرەپێدانی ئاشتی و مافی یەکسان و هەلومەرجی کۆمەڵایەتی و ئابووری پێویستیه‌کی گرنگه، بۆ هەموو گەلان بۆ ئەوەی بە ئازادی داهاتوویان دیاری بکەن، پشتیوانی ئەم مافە دەکات.

سه‌رچاوه‌‌ی به‌سته‌ر، https://www.un.org/en/about-us/un-charter/chapter-1

ماڵپه‌ڕی فه‌رمی کۆمه‌ڵه‌ی نه‌ته‌وه‌کانه